รายการคืนคุณให้แผ่นดิน สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก ออกอากาศวันศุกร์ที่ 31 กรกฎาคม พุทธศักราช 2563" หญ้าแฝกพืชมหัศจรรย์ของในหลวง “ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
รายการคืนคุณให้แผ่นดิน
สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก ออกอากาศวันศุกร์ที่ 31 กรกฎาคม พุทธศักราช 2563
เวลา 13.40 - 14.00 น.
"
หญ้าแฝกพืชมหัศจรรย์ของในหลวง “
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงตระหนัก
ถึงปัญหาดังกล่าว จึงได้ทรงศึกษา และพระราชทาน
แนวทางแก้ไขปัญหาโดยใช้หญ้าแฝก ซึ่งเป็นพืชที่มีคุณสมบัติ ในการช่วยป้องกัน
การชะล้าง และพังทลายของหน้าดิน และอนุรักษ์ความชุ่มชื้นใต้ดินไว้
อีกทั้งยังเป็นพืชบ้านของไทย ที่เกษตรกรสามารถปลูก
และขยายพันธุ์ได้โดยง่ายประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าวิธีอื่นๆ
สนองพระราชปณิธาน
ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อจะสืบสาน รักษา และต่อยอดพระราชปณิธานของ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ในการฟื้นฟูดิน น้ำ และป่าไม้ ให้กลับคืนมาอุดมสมบูรณ์ และฟื้นฟูระบบนิเวศ
ให้กลับสู่สภาวะสมดุลทางธรรมชาติดังเดิม
กองทัพภาคที่ ๑ พลโท
ธรรมนูญ วิถี แม่ทัพภาคที่ ๑
พลตรี ฐกัด หลอดศิริ ผู้บัญชาการกองพลทหารราบที่ ๙
ประธานผู้ริเริ่มโครงการศูนย์การเรียนรู้การปลูกหญ้าแฝก
กองพลทหารราบที่๙ ณ ศูนย์การเรียนรู้หญ้าแฝก
กองพลทหารราบที่ ๙ จังหวัดกาญจนบุรี
"
การกร่อนของดิน..แก้ไขด้วยพืชมหัศจรรย์ "
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
พระราชทานพระราชดำริในการแก้ไขปัญหาการ
กร่อนของดิน หรือการชะล้างพังทลายของดิน
โดยทรงให้ปลูกหญ้าแฝก ซึ่งมีพระราชดำรัสเกี่ยวกับวิธีการปลูกหญ้าแฝก
ความตอนหนึ่งว่า
"...สิ่งที่ดีมีประโยชน์นั้น
จะต้องใช้ให้ถูกต้องตามหลักวิชาและเหมาะสมแก่สภาพการณ์ทั่วไปด้วย
จึงจะได้ผลที่พึงประสงค์ อย่างเช่นการปลูกหญ้าแฝก จะต้องปลูกให้ชิดติดกันเป็นแผง
และวางแนวให้เหมาะสมกับลักษณะของภูมิประเทศเป็นต้นว่า
บนพื้นที่สูงจะต้องปลูกตามแนวขวางของความลาดชันและร่องน้ำ
บนพื้นที่ราบจะต้องปลูกรอบแปลงหรือปลูกตามร่องสลับกับพืชไร่
ในพื้นที่เก็บกักน้ำจะต้องปลูกเป็นแนวเหนือแหล่งน้ำ
หญ้าแฝกที่ปลูกโดยหลักวิธีดังนี้
จะช่วยป้องกันการพังทลายของหน้าดิน
รักษาความชุ่มชื้นในดิน เก็บกักตะกอนดินและสารพิษต่างๆ ไม่ให้ไหลลงแหล่งน้ำ
ซึ่งจะอำนวยผลเป็นประโยนช์อย่างยิ่งแก่
การอนุรักษ์ดินและน้ำตลอดจนการฟื้นฟูดินและป่าไม้ให้สมบูรณ์ขึ้น..."
พระบรมราโชวาท
พระราชทานแก่ผู้สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ณ อาคารจักรพันธุ์เพ็ญศิริ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ.2540
หญ้าแฝก กำแพงธรรมชาติที่มีชีวิต
หญ้าแฝก (Vetiver grass)
เป็นพืชในตระกูลหญ้าชนิดหนึ่ง
ที่ขึ้นเป็นกอมีลักษณะเป็นพุ่ม ใบยาวตั้งตรง ขึ้นสูงพบกระจายอยู่ทั่วไปในหลายพื้นที่
เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุข้ามปี หญ้าแฝกที่พบในประเทศไทย มี 2 ชนิด คือ
หญ้าแฝกกลุ่มและหญ้าแฝกดอน
ลักษณะพิเศษ
การเจริญและแตกกอของหญ้าแฝก
มีการแตกหน่อรวมเป็นกอเบียดกันแน่นทำให้กอมีขนาดขยายใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ
หญ้าแฝกไม่แพร่พันธุ์โดยเมล็ด ไม่เป็นวัชพืชเหมือนหญ้าทั่วไป
ระบบรากของหญ้าแฝก แตกต่างจากรากหญ้าทั่วไป คือ มีรากยาว หยั่งลึก
แผ่กระจายเป็นตาข่ายเสมือน กำแพงธรรมชาติที่มีชีวิต
"หญ้าแฝก คืออะไร"
หญ้าแฝก เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยวตระกูลหญ้า
สามารถเจริญเติบโตได้เกือบทุกสภาพพื้นที่ในเขตร้อนตั้งแต่ที่ราบจนถึงภูเขาสูง
ทั้งในพื้นที่ดินที่มีความสมบูรณ์ต่ำ หรือ
ในสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศที่แตกต่างกัน
ลักษณะเด่นของหญ้าแฝก
ระบบรากยาว หยั่งลึกลงไปในดินเป็นแนวดิ่ง
ป้องกันการพังทลายของดินช่วยกักเก็บน้ำและเพิ่มความชุ่มชื้นในดิน ระบบรากสามารถดูดซับและกรองของเสียไม่ให้ไหลลงสู่แหล่งน้ำ
ช่วยบำบัดน้ำเสียด้วยวิธีธรรมชาติและยังดูดซึมธาตุอาหารพืชในดิน
ช่วยเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ในระบบนิเวศ
เจริญเป็นกอหนาแน่น
ไม่แผ่ขยายรบกวนพืชอื่น
สามารถปลูกติดต่อกันเป็นแนวยาวเหมือนรั้ว หรือ "กำแพงธรรมชาติที่มีชีวิต"
ซึ่งจะช่วยกักเก็บตะกอนดินที่ถูกน้ำพัดพามาให้ติดอยู่กับแถวหญ้าแฝก
รวมทั้งชะลอความเร็วของน้ำ ทำให้น้ำซึมลงใต้ดินได้มากขึ้น
มีการแตกหน่อและใบใหม่อยู่เสมอ
ไม่ต้องดูแลมาก แข็งแรง
และทนต่อการย่อยสลายเมื่อนำไปคลุมดินเพื่อรักษาความชื้นในแปลงผัก หรือ รอบต้นไม้จึงมีอายุการใช้งานนาน
ขยายพันธุ์โดยการแตกหน่อ
ได้ตลอดปี
เมล็ดมีเปอร์เซ็นต์การงอกต่ำจึงไม่แพร่พันธุ์เหมือนวัชพืช
ปรับตัวเข้ากับสภาพต่างๆ ได้ดี
ทนต่อโรคพืชทั่วไปและลำต้นเจริญ
อยู่ต่ำกว่าผิวดินช่วยให้อยู่รอดได้ในสภาพต่างๆ
นำไปใช้ประโยชน์ด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำได้ง่าย ไม่ซับซ้อนลงทุนน้อย
ผู้ปลูกสามารถนำไปปฏิบัติได้ด้วยตนเอง
ชนิดหญ้าแฝกในประเทศไทย
หญ้าแฝกมีกระจายอยู่ทั่วโลก ประมาณ 12 ชนิด และพบในประเทศไทย 2 ชนิด คือ
หญ้าแฝกลุ่ม
• มีถิ่นกำเนิดทางตอนกลางของทวีปเอเชีย สันนิษฐานว่าอยู่ในประเทศอินเดีย
พบในพื้นที่ลุ่มมีหรือความชื้นสูง มีน้ำขัง
• มีลักษณะกอเป็นพุ่มสูงเต็มที่ประมาณ 150-200
ซม.
• ใบสีเขียวเข้ม ยาว 45-100 ซม.
หลังใบโค้งมนถึงเหลี่ยม
• รากมีความหอมและหยั่งลึกลงดินได้ตั้งแต่
100-300 ซม.
• พันธุ์ที่กรมพัฒนาที่ดินส่งเสริมได้แก่
สุราษฎร์ธานี สงขลา 3 กำแพงเพชร 2 ศรีลังกา และพระราชทาน
หญ้าแฝกดอน
• มีถิ่นกำเนิดทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ในประเทศไทย ลาว เขมร เวียดนามพบได้ทั่วไปในที่ค่อนข้างแล้ง
• มีลักษณะกอเป็นพุ่ม สูงเต็มที่ประมาณ 100-150
เซนติเมตร
• ใบสีเขียวซีด ยาว 35-80 เซนติเมตร กว้าง
0.4-0.8 เซนติเมตร หลังใบพับเป็นสันสามเหลี่ยม เนื้อใบหยาบสากคายมีไขเคลือบน้อย
• รากไม่มีความหอม และสั้นกว่า โดยหยั่งลึกลงดิน
80-100 เซนติเมตร
• พันธุ์ที่กรมพัฒนาที่ดินส่งเสริมได้แก่ ราชบุรี
ประจวบคีรีขันธ์ ร้อยเอ็ด กำแพงเพชร 1 นครสวรรค์ และเลย
ประโยชน์การปลูกหญ้าแฝก
เพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ
พื้นที่ลาดชันต้องปลูกเป็นแถวเดี่ยวขวาง ความลาดชันของพื้นที่เป็นช่วงๆ
และระหว่างแถวหญ้าแฝกจะเป็นพื้นที่ปลูกพืชหลัก
โดยระยะห่างของแถวหญ้าแฝกขึ้นกับความลาดเท
อ่างเก็บน้ำ
วางแนวปลูกเป็นแถวตามระดับ อย่างน้อย 3 แถว
• แถวที่ 1
ปลูกที่ระดับทางน้ำล้นหรือระดับกักเก็บน้ำจนรอบอ่าง
• แถวที่ 2 ปลูกที่ระดับสูงกว่าแถวที่ 1
ตามแนวดิ่ง 20 ซม. จนรอบอ่าง
• แถวที่ 3 ปลูกที่ระดับต่ำกว่าแถวที่ 1
ตามแนวดิ่ง 20 ซม. จนรอบอ่าง
บ่อน้ำ
สระน้ำ วางแนวปลูกเป็นแถวตามแนวระดับอย่างน้อย 2 แถว
• แถวที่ 1 ขอบบ่อ ห่างจากริมขอบบ่อ ประมาณ 50
ซม.
• แถวที่ 2 ระดับทางน้ำเข้าบ่อ
คลองส่งน้ำ คลองระบายน้ำ แม่น้ำลำคลอง ปลูกเป็นแถวตามแนวระดับขนานไปตามคลอง
หรือแม่น้ำ ให้ห่างจากริมคลองหรือแม่น้ำ 50 ซม. และควรปลูกเป็นแถวอย่างน้อย 3 แถว
ร่องน้ำ ปลูกพาดร่องน้ำเป็น รูปตัววีคว่ำ
โดยส่วนแหลมของตัววีจะอยู่กลางร่องน้ำและหันทวนน้ำ
แขนทั้งสองข้างของตัววีจะพาดถึงบนฝั่งร่องน้ำทั้งสองต้น ระยะปลูก ระหว่างต้น 10
ซม. ระยะห่างระหว่างแนวตัววีประมาณ 2 เมตร
พื้นที่ไหล่ถนน จะวางแนวด้านข้างตามแนวถนน โดยแถวแรกอยู่บนไหล่ถนนถัดลงไป
อยู่ต่ำกว่าไหล่ถนนประมาณ 100 ซม.
พื้นที่ร่องสวน ปลูกเช่นเดียวพื้นที่ลาดชัน โดยปลูกอย่างน้อย 1
แถวห่างจากริมขอบแปลง 30 ซม.
เพื่อรักษาความชื้น
ปลูกเป็นแถว ระหว่างแถวพืชหรือไม้ผลอาจปลูกทุกแถวหรือเว้น 1-2 แถว
จึงปลูกหญ้าแฝก 1 แถว
ปลูกครึ่งวงกลม ให้แนวหญ้าแฝกหากจากโคนต้นผลไม้ประมาณ 1.5-2 เมตร
และให้รูปครึ่งวงกลมหงายรับน้ำที่ไหลบ่ามาเพื่อกักเก็บน้ำและตะกอนดิน
ปลูกรอบพื้นที่ โดยปลูกเป็นแถวตามแนวขอบเขตของแปลงปลูกพืช
เพื่อปรับปรุงพื้นที่เสื่อมโทรม
ต้องปลูกเต็มพื้นที่ที่ต้องการปรับปรุง โดยใช้ระยะห่างระหว่างต้น และแถว 50×50
ซม. เมื่อหญ้าแฝกอายุ 2-3 ปี สำหรับกอหญ้าแฝกนำไปใช้เป็นหน่อขยายพันธุ์ได้
ส่วนใบและรากที่ไถกลบลงในดินจะถูกย่อยสลาย เป็นอินทรียวัตถุ ซึ่งจะขยายปรับสภาพของดินให้สามารถปลูกพืชชนิดอื่นได้ต่อไป
ประชาชนสามารถขอรับพันธุ์หญ้าแฝก ได้ที่
098-6585549
กองพลทหารราบที่ ๙
อย่าพลาดติดตามชมประมวลภาพเรื่องราวการปลูกหญ้าแฝก..หญ้าแฝกพืชมหัศจรรย์
ในรายการคืนคุณให้แผ่นดิน ออกอากาศวันศุกร์ที่ 31 กรกฎาคม 2563
เวลา
13.40 - 14.00 น. สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก
คุณสุรีย์พร ดวงทอง คุณภูวฤทธิ์ พุ่มพวง พิธีกรดำเนินรายการคืนคุณให้แผ่นดิน
CR: ศิริพร จงศิริ
ผู้อำนวยการใหญ่ผลิต
รายการคืนคุณให้แผ่นดิน
สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น